Geen twee leraren zijn hetzelfde – en dat is maar goed ook. Toch kunnen verschillen in visie, aanpak of energiebron in teams soms zorgen voor frustratie, ruis of zelfs conflict. Wat als we die verschillen niet als obstakels, maar als krachtbronnen zouden zien? In deze blog lees je hoe het leren omgaan met diversiteit in je team juist kan bijdragen aan gezamenlijke kwaliteit en groei.
Verschillen horen erbij – maar voelen soms ongemakkelijk
In elk team kom je mensen tegen die dingen anders doen dan jij. Waar de één sterk is in structuur en resultaatgerichtheid, werkt de ander juist vanuit intuïtie en relatie. De één denkt strategisch vooruit, de ander handelt op basis van wat nú nodig is.
Die verschillen kunnen tot wrijving leiden – zeker als ze niet besproken worden. Maar als je er oog voor krijgt dat deze verschillen nodig zijn om samen sterk te staan, ontstaat er ruimte. Je leert elkaar aanvullen in plaats van bevechten.
Casus Sarah: botsende stijlen, gedeelde waarden
Sarah werkt sinds dit jaar samen met een nieuwe collega in groep 8. Sarah bereidt haar lessen zorgvuldig voor, plant vooruit en houdt van overzicht. Haar collega daarentegen improviseert veel, reageert op het moment en lijkt alles ‘vanzelf’ aan te voelen.
In het begin ergert Sarah zich regelmatig. “Ze neemt niets mee naar de vergaderingen en zegt dan dat ze ‘even moet voelen wat klopt’. Ik ben daar allergisch voor.” Toch merkt Sarah ook dat haar collega goed aansluit bij leerlingen en dat ouders haar waarderen om haar openheid.
Tijdens een teamtraining over gedragsstijlen ontdekken ze dat ze elkaars tegenpolen zijn – en tegelijk precies die dynamiek nodig is in het team. Sarah zegt later: “Ik dacht dat zij chaotisch was en ik te strak, maar eigenlijk zijn we samen juist in balans.”
Waarom verschillen onmisbaar zijn voor teamkwaliteit
Een team waarin iedereen hetzelfde denkt, werkt en communiceert is overzichtelijk, maar kwetsbaar. Juist de verscheidenheid aan perspectieven, stijlen en voorkeuren maakt een team weerbaar, creatief en flexibel.
Verschillen in een team dragen bij aan:
- Breder inzicht in leerlinggedrag en leerprocessen
- Meerdere manieren van handelen in complexe situaties
- Reflectie en innovatie, omdat vanzelfsprekendheden worden bevraagd
- Samen leren, vanuit nieuwsgierigheid in plaats van oordeel
Maar dan moeten die verschillen wel erkend én benut worden.
De uitdaging: van irritatie naar waardering
Zodra we het gedrag van een ander gaan duiden als ‘lastig’, ‘te vaag’ of ‘te sturend’, zit daar vaak een onuitgesproken behoefte of kwetsbaarheid onder. De weg naar teamkwaliteit begint met erkennen dat irritatie vaak een uitnodiging is tot reflectie.
Vragen die je kunt stellen in het team:
- Wat maakt dat ik me aan deze collega stoor?
- Wat zegt dat over mijn waarden en werkstijl?
- Wat zou deze collega toevoegen dat ik minder heb?
- Hoe kunnen we onze verschillen bespreken zonder oordeel?
Door deze vragen open te bespreken, ontstaat ruimte voor wederzijds begrip en gedeeld eigenaarschap.
Samenwerken vanuit diversiteit: 5 concrete handvatten
- Gebruik een gedragsstijlentest of teamprofiel
Bijvoorbeeld DISC, Leary of kernkwadranten. Niet om te labelen, maar om taal te vinden voor gedrag, voorkeuren en blinde vlekken. - Organiseer duo’s met tegenpolen
Zet mensen die van nature anders werken bewust samen. Laat ze elkaars krachten benoemen én gezamenlijke routines ontwikkelen. - Spreek uit wat je waardeert aan een ander
Maak een rondje in het team waarin ieder teamlid benoemt wat hij of zij waardeert in de collega’s. Simpel, maar vaak transformerend. - Reflecteer op irritatie als signaal
Maak ruimte voor open gesprekken over wat schuurt. Benoem gedrag, zonder het te veroordelen. Gebruik irritatie als ingang tot dieper begrip. - Koppel verschillen aan gezamenlijke doelen
Diversiteit is geen doel op zich. Verbind verschillen aan de gezamenlijke pedagogische opdracht. Hoe draagt ieders kracht bij aan het leren van de leerling?
Tot slot: verschil maakt het verschil
Het is verleidelijk om in een team te zoeken naar gelijkgestemdheid. Maar de echte kracht zit in het leren waarderen van verschil. Professionele verschillen zijn geen zwakte, maar een bron van ontwikkeling.
Een sterk team is geen optelsom van dezelfde mensen, maar een compositie van unieke bijdragen.
Durf te vertrouwen op het feit dat verschillen – mits bespreekbaar en verbonden aan een gedeeld doel – precies zijn wat een team nodig heeft om samen verder te komen.
